Ο ΠΑΤΟΥΧΑΣ

Ξεπερνώντας τὸ ἠθογραφικὸ πλαίσιο ποὺ προσφέρεται γιὰ νὰ τροφοδοτήσει τὴ νοσταλγικὴ μνήμη τοῦ συγγραφέα, ὁ Ἰωάννης Κονδυλάκης πλάθει μὲ τὸν Πατούχα του ἕναν ἀνθρώπινο τύπο, μὲ διαστάσεις μονιμότερες καὶ ἀναγνωρίσιμες σ’ ὅλους τοὺς χώρους τῆς κοινωνικῆς ζωῆς.

Ὁ πρωτόγονος ἔφηβος μὲ τὶς ἀχαλίνωτες ὁρμές, τὴν ἀθωότητα τοῦ πρωτόπλαστου καὶ τὴν πονηράδα τοῦ ἀγριμιοῦ, δὲν παραμένει μιὰ φολκλορικὴ φιγούρα, ἀλλὰ χάρη στὸ καταλυτικὸ χιοῦμορ τοῦ Κονδυλάκη, τὴν ψυχογραφικὴ του δεινότητα καὶ τὴ δροσιὰ τῆς ποίησής του, ξεφεύγει ἀπὸ τὶς σελίδες τοῦ βιβλίου καὶ ζεῖ δίπλα μας, γενιὲς ὁλόκληρες, σπαρταριστός, ἀληθινος καὶ οἰκεῖος.

«Σπάνιον φαινόμενον ἕλληνος λογοτέχνου ὁ ὁποῖος γράφει ἐπειδὴ ἔχει κάτι θετικὸν καὶ ὡρισμένον νὰ εἴπῃ» (Φ. Πολίτης), ὁ Κονδυλάκης μὲ τὸ ὑποδειγματικὰ λιτὸ καὶ ἀνεπανάληπτο ὕφος του, κληροδότησε, μὲ τὸν Πατούχα του, στὴν πεζογραφία μας ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ στέρεα «κλασικά» της ἔργα.