ΚΑΫΜΟΙ ΣΤΟ ΓΡΙΠΟΝΗΣΙ

Ἡ συλλογή διηγημάτων Καϋμοί στό Γριπονήσι ἀποτελεῖ τό σημεῖο ἐκκίνησης τῆς λογοτεχνικῆς ζωῆς τοῦ Γιάννη Σκαρίμπα. Γραμμένα ἀπό τό 1923 ἕως τό 1929, τά δώδεκα διηγήματα πού ἀπαρτίζουν τή συλλογή δημοσιεύτηκαν στό περιοδικό Ἑλληνικά Γράμματα καί χάρισαν στόν δημιουργό τους τό Α΄ Βραβεῖο Διηγήματος τοῦ περιοδικοῦ, καθώς καί μιά ἐνθουσιώδη ὑποδοχή τόσο ἀπό τούς φορεῖς τοῦ διαγωνισμοῦ ὅσο καί ἀπό τούς κριτικούς.

Ὡστόσο, ἡ κριτική δέν κατάφερε νά ὑπερβεῖ τήν ἐτικέτα τῆς «ἀνανεωμένης ἠθογραφίας», χρησιμοποιώντας μάλιστα κάποτε τά διηγήματα τοῦ Σκαρίμπα γιά νά ὑπερασπιστεῖ τό πολυσυζητημένο καί περιλάλητο αὐτό εἶδος. Ἀνεξάρτητα ἀπό τήν κριτική τῆς ἐποχῆς, ἡ γραφή τῶν διηγημάτων ἀποτελεῖ ἱκανή ἀπόδειξη πώς ἡ ἀπό ἕνα σημεῖο καί πέρα ἀρνητική ἀντιμετώπιση τῆς ἠθογραφίας ὀφείλεται κυρίως στήν ἀνεξέλικτη, στατική καί ἄνευ ἐνδιαφέροντος γραφή τῶν ἠθογραφικῶν διηγημάτων καί ὄχι τόσο στίς θεματικές ἐμμονές τους.

Γραμμένα σέ δραστική γλώσσα, δίχως γλωσσικές προκαταλήψεις, μέ προσεγμένη ἀφηγηματική τεχνική, μέ τολμηρές μεταφορές καί ὑπερρεαλιστικῆς ὑφῆς εἰκονοποιία, μέ ἔντονα ρυθμική πρόζα, οἱ Καϋμοί στό Γριπονήσι, δίχως νά παύουν νά εἶναι ἕνα πρωτόλειο ἔργο, ἀποτελοῦν μιά ἀξιόλογη καί τολμηρή γιά τήν ἐποχή της παρουσία. Καί ἐνῶ σχεδόν τίποτε δέν θυμίζει τίς θεματικές ἀκρότητες καί τίς μορφολογικές ἀκροβασίες, τό παιχνίδι καί τήν εἰρωνεία τῶν μεταγενέστερων ἔργων τοῦ συγγραφέα, ἐντούτοις κι ἐδῶ προβάλλει κυρίαρχο αἴτημα ἡ καλλιέργεια τῆς γλώσσας, οἱ ὑψηλές αἰσθητικές ἀπαιτήσεις τοῦ λόγου. Ἄλλοτε ἐπηρεασμένα ἀπό τό δημοτικό τραγούδι, τίς περισσότερες φορές δίχως ἰδιαίτερη ἠθογραφική διάσταση, τά δώδεκα ἐρωτικά διηγήματα τῶν Καϋμῶν... φανερώνουν μιά σημαντική πλευρά ὅλου τοῦ ἔργου τοῦ συγγραφέα καί ἀποκαλύπτουν ἕναν δημιουργό ὁ ὁποῖος, ἔντονα λυρικός καί ἐλάχιστα κριτικός, κυρίως νοιάζεται νά συνθέσει ἕνα τραγούδι γιά τόν ἐρωτικό καημό.