ΤΟ ΣΟΛΟ ΤΟΥ ΦΙΓΚΑΡΩ

Τό Σόλο τοῦ Φίγκαρω εἶναι, ἐνδεχοµένως, τό πιό πρωτοποριακό καί τολµηρό µυθιστόρηµα τῆς Γενιᾶς τοῦ Τριάντα καί τῆς ἐποχῆς τοῦ συγγραφέα. Παράλληλα, ἀποτελεῖ τό πιό σηµαντικό ἔργο τῆς πεζογραφικῆς παραγωγῆς τοῦ Σκαρίµπα, διότι σ’ αὐτό ἀπαντοῦν τά ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά τοῦ προσωπικοῦ του ὕφους, στήν πιό δραστική τους ἐκδοχή.

Τό µυθιστόρηµα ἐκδόθηκε πρός τό τέλος µιᾶς πολύ γόνιµης δεκαετίας, τό 1939, ὁπότε ἡ ἀνανέωση τοῦ ποιητικοῦ πεζοῦ λόγου ἔχει σχεδόν συντελεστεῖ: ἡ Γενιά τοῦ Τριάντα ἔχει κάνει τήν ἐµφάνισή της µέ µερικά ἀπό τά δραστικότερα ἔργα της, καί ὁ ἐσωτερικός µονόλογος καί ὁ ὑπερρεαλισµός ἔχουν δώσει σηµαντικά δείγµατα γραφῆς.

Ἡ κριτική ἀντιµετώπισε τό µυθιστόρηµα τοῦ Σκαρίµπα –µέ ἐλάχιστες ἐξαιρέσεις– ἀρνητικά, ἀδυνατώντας νά ἀποφανθεῖ ἄν τό ἔργο εἶναι ὄντως µυθιστόρηµα, καί ἄν ὁ συγγραφέας σατιρίζει τόν ὑπερρεαλισµό ἤ γράφει ὑπερρεαλιστικό µυθιστόρηµα. Ὑπεύθυνη γι’ αὐτή τή σύγχυση εἶναι ἡ ὑπονοµευτική ὑπόσταση τοῦ ἔργου καί ἡ ἐπιθετική στάση τοῦ συγγραφέα: µέ κυρίαρχο ὅπλο τή σάτιρα, ὁ Σκαρίµπας παρωδεῖ τόν ὑπερρεαλισµό καί, παράλληλα, στρέφεται ἐναντίον τοῦ παραδοσιακοῦ µυθιστορήµατος, φτάνοντας σέ µιά ἀκραία γραφή· µέ τή σύνθετη ἀφηγηµατική του τεχνική καί τόν ἀναρχικό του λόγο, µέ τή στρυφνή του σύνταξη καί τήν κατακερµατισµένη του στίξη ἀνατρέπει κάθε κανόνα ἀποδεικνύοντας τήν ἀνεπάρκεια τῆς γλώσσας νά ἐκφράσει τήν πραγµατικότητα. Συγχρόνως, ὑποδηλώνει στόν ἀναγνώστη τή διαδικασία σύνθεσης τοῦ µυθιστορήµατος του, ἐπωµίζοντάς τον µέ τό βάρος τῆς ἀποκωδικοποίησής του.

> Τα βιβλία του Γιάννη Σκαρίμπα