ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ (Γ ΤΟΜΟΣ) 17-19ο αιώνα

Τα όρια της μιας εποχής από την άλλη δεν μπορεί ποτέ να είναι ακριβή, μπορεί όμως να ξεχωρίση κανείς τις εποχές με βάση το γενικό τους πνεύμα. Από το δέκατο έβδομο αιώνα μπορούμε να πούμε ότι αρχίζει μια εποχή όπου η τέχνη δε λειτουργεί αποκλειστικά και μόνο για τη θρησκεία και για τους ευγενείς: σ' αυτή την περίοδο γίνεται προσιτή στις λαϊκές τάξεις. Οι καλλιτέχνες δεν είναι εγκατεστημένοι στα παλάτια, αλλά έχουν τα εργαστήριά τους ανάμεσα στα μαγαζιά και τα σπίτια το περιβάλλον αυτό γίνεται βίωμά τους, γίνεται εντύπωση, γίνεται θέμα ζωντανό. Το κρεοπωλείο με τα κρεμασμένα αρνιά, η νυχτερινή περίπολος, η ιατρική σχολή ("Μάθημα Ανατομίας") γίνονται πηγή αλήθειας και έμπνευσης για τον Ρέμπραντ. Οι λαϊκές φυσιογνωμίες παίρνουν θέση στις συνθέσεις του Πουσσέν, κι ενώ τα θέματά του είναι μυθολογικά, τα μοντέλα του είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι που τον περιβάλλουν. Τα γεγονότα, πολιτικά και κοινωνικά, μπαίνουν βαθιά στην ψυχή του Γκόγια, και το έργο του μεταδίδει όλη τη συγκίνησή του αυτή στις λαϊκές τάξεις ζωγραφίζει τους βασιλιάδες, με δική τους παραγγελία, και τους σαρκάζει αδυσώπητα. Η "Μάγια", η δούκισσα, γι' αυτόν είναι μια αισθησιακή γυναίκα, που θα τον συγκινούσε το ίδιο κι αν ήταν μια απλή γειτόνισσά του.
Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από το ρεαλισμό. Ωστόσο υπάρχουν εξαιρέσεις, όπως ο Ρούμπενς και ο Νταβίντ οι πομπώδεις συνθέσεις τους εντυπωσιάζουν, το αναμφισβήτητο ταλέντο τους προκαλεί θαυμασμό. Ο πρώτος βέβαια βρίσκεται στο μεταίχμιο του δέκατου έκτου προς το δέκατο έβδομο αιώνα και είναι εγκατεστημένος στα παλάτια των ευγενών. Ο δεύτερος έζησε τη Γαλλική Επανάσταση, ζυμώθηκε με μπαρούτι και αίμα, θα μας δώση ρεαλιστικές συνθέσεις με θέματα της εποχής του, όπως "Ο Μαρά δολοφονημένος", αλλά τελικά θα εκφράση το πνεύμα του Ναπολέοντα, ζωγραφίζοντας τεράστιες συνθέσεις με θέμα τη στέψη του αυτοκράτορα και νεοκλασικά έργα με ιστορικά και μυθολογικά θέματα.
Τέλος η εμφάνιση του Κόνσταμπλ θα ρίξη μια γέφυρα ανάμεσα στον Πουσσέν και τον ιμπρεσιονισμό, το πιο σημαντικό ζωγραφικό κίνημα του δέκατου ένατου αιώνα.